طلاق پدیده ای که می توان تأثیرات منفی آن را درکودکان کاهش داد

طلاق پدیده ای ست که خواه ناخواه در زندگی برخی از کودکان سایه انداخته و مشکلاتی نظیر افسردگی، اضطراب، پرخاشگری، افت تحصیلی و...  برای آنان ایجاد  می کند. بسیاری از والدین با وجود تنش ها و اختلافات شدید تمایل به طلاق ندارند  و مهم ترین دلیل شان برای ادامه زندگی،سرنوشت بچه ها می باشد در حالی که زندگی در چنین شرایطی دقیقا سلامت روانی و جسمی همین بچه ها را نشانه می گیرد. با وجود اینکه طلاق پدیده خوبی نیست  و والدین باید در جهت حفظ بنیان خانواده نهایت تلاش خود را  نمایند اما گاهی شرایط ایجاب می کند  به خاطر حفظ  امنیت، آرامش و  سلامت روانی کودکان به آن تن بدهند. در صورتی که پدر و مادر تصمیم به جدایی گرفتند باید برای به حداقل رساندن تأثیرات منفی آن در فرزندان بکوشند به این صورت که سعی کنند با کمترین درگیری و تنش  این اتفاق بیفتد، در حضور فرزندانشان از یکدیگر بدگویی نکنند ، از سرزنش، تحقیر، فحاشی  و دعوا بپرهیزند، اجازه بیان آزادنه احساسات را به کودکان بدهند چون قطعا جدایی والدین برای آنان احساسات ناخوشایندی را به همراه خواهد داشت و به زبان ساده  و با آرامش برای فرزند خود توضیح دهند که به چه دلیل نتوانستند با هم زندگی کنند مثلا می توان اینطور گفت "ما چون با هم خوشحال نیستیم نمی توانیم با هم زندگی کنیم  اما تو را دوست داریم و این اتفاق ممکن است برای خیلی از بچه ها هم بیفتد و بچه ها هیچ نقشی در آن ندارند." بنابراین والدین با  رفتار درست می توانند به کودکان جهت  پذیرش و سازگاری با شرایط جدید کمک کرده و از وارد شدن آسیب روحی جدی به آنان پیشگیری نمایند.

نویسنده: آمنه اصغری

https://goo.gl/eka5QD

جایگاه سرطان در روان انسان

در دنیای معاصر به دلیل شیوهی زندگی ابتلا به بیماری سرطان افزایش بسیاری داشته است ولی آیا بیماری سرطان تنها یک بیماریاست؟ چرا در میان بیماریهای صعبالعلاج این بیماری از همه ترسناکتر است؟شایدنظریهی روانکاو بریتانیایی، ملانی کلاین بهترین تحلیل را پیش روی ما بگذارد. طبق نظریهی کلاین دراولین دورهی رشدی، نوزاد به یک دیگری نیازمند است که او را تیمار دارد و نیازهایش را برآورده سازد و بهدلیل ضعف نوزادِ آدمی او قادر نیست نیازهایش را برآورده کند این استیصال برای نوزاد اضطرابزا است، او بیم دارد که اگر مراقب از او رویگردان شود همه چیز نابود خواهد شد نوزاد برای رهایی از این وحشت از مکانیزم دفاعی دونیمسازی استفاده میکند به این معنا که همه چیز را دو قطبی می کند هنگامی که مراقب نیازهایش را برآوره میکند اضطراب او را درمییابد مراقبی خوب است و از سوی دیگر همان مراقب، هنگامی که خنثی است و توجهی به نیاز نوزاد ندارد به صورت مراقبی آزارگر تصور میشود و مورد خشم نوزاد قرار میگیرد. در اینجا مراقبت مادر نقش عمدهای بازی میکند مادری که بتواند اضطراب کودک را دریابد و محیطی مساعد برای نوزادش فراهم آورد، در اینجا مادری که در تصور کودک سلطه پیدا میکند “مادر به اندازهی کافی خوب” است ولی در غیر این صورت مادری آزارگر است که دایما در تصور کودک در حال شکنجهی اوست در این مرحله اگر نفرت از موضوع عشق)مادر( حاکم شود نوزاد هر پرخاشگریای را که تجربه میکند به مادر نسبت میدهد گویی این مادر است که او را آزار میدهد و از آن فرار میکند و یا او را آنقدر آرمانی میکند تا بتواند در سایهی او زنده بماند. موضوع درونیشدهی آزارگر همچون سلولهای سرطانی غیر قابل پیشبینی اند و دایما در حال حمله به فرد هستند. در هر بیماریای ما به دلیل استیصالی که تجربه میکنیم به صورت موقت یا دایم در موضع اول رشد، رفت و برگشت داریم و در بیماری سرطان این قضیه نمود بیشتری پیدا میکند چرا که مصداقی عینی هم پیدا دارد. در سرطان ما از سلولهای بدی بیم داریم که درون ما در حال خرابکاری هستند و تکثیر میشوند و مهمتر از همه اینکه از کنترل ما خارج اند. ما در موضع اول رشد همان تجربهای را داریم که در بیماری سرطان اتفاق میافتد، ما دچار استیصال میشویم چون هیچ قدرت و کنترلی نداریم. غیر از حقیقت بیماریِ سرطان این تجربه دردی مضاعف ایجاد میکند به همین دلیل همیشه نام این بیماری وحشتآور است. این وحشت همچون وحشتی است که در ماههای اولیهی زندگی تجربه میکنیم. ترس از سرطان تنها ترس از یک بیماری نیست چرا که درمانهای پیشرفتهای در حال انجام است، این ترس یادآور دورهای است که همهی انسانها تجربه کردند. تنها راه رهایی از این وحشت آگاهی از عینیت موضوع)بیماری( است در واقع جدایی درد بیماری از درد روانیای که برای افراد به وجود میآید. به همین دلیل در بیمار جدا از درمان بدنی، رواندرمانی کمک بسیاری به بیمار میکند.

نویسنده: مانا علوی

https://goo.gl/BgVF2y

دنیای مجازی

دنیای مجازی پهناورترین سرزمین تنهایی انسان‌هاست. اگرچه کاربرد اصلی شبکه‌های اجتماعی تسهیل در برقراری ارتباط افراد می باشد اما یکی از نشانه‌های تنهایی آدم‌ها، فعال بودن بیش از اندازه در دنیای مجازی است. تحقیقات نشان می دهد که حضور مداوم در شبکه‌های اجتماعی با احساس تنهایی و انزوا ارتباط مستقیم دارد و افسردگی شایع ترین آسیب فضای مجازی شناخته شده است .

در آغاز انتظار بر این بود که دنیای مجازی انعکاسی از دنیای واقعی باشد، اما چنین نشد و جهان مجازی انسان را به موجود تنهای اجتماعی تبدیل نمود.

دنیای مجازی انسان را از خودِ واقعی‌اش دور می‌سازد. اغلب کاربران شبکه‌های اجتماعی با نقاب وارد دنیای مجازی می شوند. برای فرار از واقعیت زندگی‌ یک هویت مجازی برای خود می سازند تا آن چنان که دلشان می‌خواهد باشند، نه آن چنان که واقعا هستند.

دنیای مجازی افراد دور را نزدیک و افراد نزدیک را دور می‌سازد؛ زیرا فرد سعی میکند ارتباط کمتری با کسانی داشته باشد که او را می شناسند و بیشتر وقت خود را در دنیایی سیر می کند که می تواند با خیالی راحت شخصیتی دیگر از خود بسازد. کم کم فرد مجذوب شخصیت کاذب خود می‌شود.به این ترتیب دنیای مجازی نه تنها فرد را از خودش بیگانه میکند بلکه از بستگان و اقوامش هم دور میکند گاهی حتی فرد ساعتها با اقوام نزدیک خود در تلگرام، وایبر، فیس‌بوک و انستاگرام و محاوره غیر کلامی دارد اما به مرور زمان همین فرد در جمع دوستانه مهارت مکالمه را از دست می دهد، و ارتباطات مصنوعی را به ارتباطات واقعی ترجیح می‌دهد .

اما نکته قابل تامل اینجاست !!!

علیرغم اینکه دنیای مجازی حدومرزی ندارد و به راحتی میتوان در این فضا دوستان بیشماری داشت, ساعهتها به گپ و گفتگو نشست، از خود ساختگی سخن گفت اما هیچ یک از این دوستی ها لذت یک لحظه با هم بودن در دنیای واقعی را نخواهد داشت.

انگار جنس رابطه با احساس بودن، در کنار دوست، رنگ دیگری میگیرد.

وقتی در کنار کسی که دوستش داری بنشینی، چهره به چهره ، روی در روی او، نگاهت را به نگاهش گره بزنی و از خود واقعی ات سخن بگویی رابطه ات معنا پیدا میکند، زمان این رابطه مهم نیست کوتاه هست اما عمیییییق!!! محدود است اما واقعی است!!!

در دنیای واقعی وقتی سخن میگویی چهره ات حس تو را نشان میدهد نمیتوانی وانمود کنی حالت خوب است در حالیکه غمگینی، نمی توانی حلقه اشک را در چشمان دوستت ببینی و بی تفاوت باشی!!!

در دنیای واقعی غم ،خوشحالی و اندوه  از چشمان ات پیداست دیگر نیازی به استیکر خنده ، استیکر غمگین و یا صورتکی با چشمان ورقلمبیده نداری

کافیست فقط سرت را بالا بگیری تا تمام حس ات از چشمانت بیرون بریزد

در دنیای واقعی برای بیان حس ات نیازی به صف کردن واژگان سخت و سقیل نداری

اما در دنیای مجازی فقط واژگان در خدمت تو هستند ، ساعتها میتوانی برای توصیف حال خودت سخن بگویی

این در حالیست که در دنیای واقعی کافیست فقط در چشمان عزیزت نگاه کنی و حسی متفاوت در رابطه ایجاد کنی

می دانید چرا؟!!!

 

کلمات و واژه هایی که برای ایجاد ارتباط استفاده می شود، کم ترین اهمیت را در انتقال اطلاعات دارد.در دنیای مجازی تنها ابزار برقراری ارتباط و انتقال پیام کلمات هستند روانشناسان معتقدند میزان تاثیر محتوای کلام %5 تا ۷% می باشد

در واقع در دنیای مجازی فقط از 5% توانایی خود برای انتقال احساسات استفاده میکنید که اگر به استیکر خنده و گریه هم متوسل نشوید گاهی خشم شما خوشحالی شما قلمداد میشود و گاهی خوشحالی شما ناراحتی شما برداشت می شود و وای به حال رابطه تان در چنین لحظاتی!!!

در دنیای واقعی شما علاوه بر محتوا عنصر دیگری برای اثرگذاری کلامتان دارید بنام لحن کلام و یا آهنگ کلام که 25% تا35% در انتقال پیام شما نقش دارد

ایا میتوانید در دنیای مجازی پیامتان را از یکنواختی بیرون بیاورید مثلا لحن پیام نوشته شده خود را بالا و پایین بیاورید تا مخاطبتان جذب گفتگوهای شما شود؟!!!

و اما مهمترین عنصر در ایجاد یک ارتباط خوب و موثر، زبان غیر کلامی یا همان زبان بدن است.

زبان غیر کلامی بیشترین تاثیر را در برقراری ارتباط دارد و تو دوست عزیز در دنیای مجازی از آن غافل هستی

زبان غیر کلامی شامل همه ی حرکات بدن هنگام سخن گفتن است .از طرزنگاه ما گرفته تا نحوه نشستن و ایستادن ما، که هر کدام می تواند پیامی را منتقل کند که نشانه حس درونی ماست

واژگان اطلاعات را انتقال می دهند، اما زبان غیر کلامی آنچه که در درون ماست به مخاطبمان می رساند .برای همین است که اگر شما یک ساعت پای صحبت دوستتان بنشینید حسی متفاوت، عمیق و پویا خواهید داشت که هزاران ساعت گفتگوی در دنیای مجازی این حس را به شما نخواهد داد.

نویسنده :سعیده مصافی

https://goo.gl/UVFKTP

چگونه خشم خود را مدیریت کنیم؟

خشم نوعی هیجان است و پدیده‌ای کاملا طبیعی است و مانند سایر احساسات از عواطف انسانی سرچشمه می‌گیرد و در واقع نمود سلامت و تندرستی است و شامل نشانه‌های فیزیکی مثل تندشدن ضربان قلب، افزایش فشار خون و میزان آدرنالین در خون است. خشم یک نیروی انگیزه بخش است و اگر به درستی استفاده شود و سازنده باشد، می‌تواند به شما احساس قدرت بدهد و کمک‌تان کند به سمت چیزی که می‌خواهید جلوتر بروید،تا اینجا با این هیجان سالم مشکلی نداریم…

هیجان سالم ۳ تا ۵ ثانیه به طول می‌انجامد،زمانی که تحت شرایط استرس‌زا هستیم و به استرس واکنش نشان می دهیم،تعادلی که بین سیستم سمپاتیک و پاراسمپاتیک وجود دارد به هم می خورد؛در واقع سیستم سمپاتیک پیشی می گیرد و آماده دفاع از بدن می شود و هنگامی که این هیجان از کنترل فرد خارج شود مستعد یک حس مخرب و ویرانگر است و می‌تواند پیامدهای ناگواری را به همراه داشته باشد و از آنجایی که سلامتی مهم‌ترین بخش زندگی هر فرد است،طبعا فردی که زود از کوره در می‌رود و مدام عصبانی‌ست باید در انتظار عواقب ناگوار جسمی و روانی آن نیز باشد.

گام‌هایی برای مدیریت خشم:

گام اول: تنفس دیافراگمی (۶_۲_۴)

یک دست خود را روی قفسه سینه و دست دیگر را روی شکم قرار دهید،هنگام نفس گرفتن سعی کنید شکم بالا بیاید نه قفسه سینه ورزش‌کاران و خوانندگان این تنفس را به خوبی بلدند شما هم با تمرین می‌توانید یاد بگیرید،۴ شماره نفس بگیرید ۲ ثانیه مکث کنید و ۶ شماره نفس را بدمید،این کار را چند بار به مدت ۵ دقیقه انجام دهید.

گام دوم: آرام سازی جسم (تکنیک لاک‌پشت ماورایی)

ترک موقعیت می‌تواند گزینه خوبی باشد،قدم‌زدن در هوای باز و تنفس دیافراگمی بسیار کمک کننده است، در مواقع بروز خشم موقعیت جسمانی خود را تغییر دهید مثلا اگر ایستاده‌اید بنشینید،یکی از بهترین تکنیک‌ها تکنیک لاک‌پشت ماورایی‌ست لاک خیالی خود را به صندلی تکیه دهید و دست و پاها را مثل لاک‌پشت شل کنید و ۵ دقیقه در همین حالت بمانید.

گام سوم: آرام‌سازی ذهن (تکنیک حباب نامعلوم)

با تمرین می‌توان سیستم سمپاتیک را تحت کنترل قرار داد چرا که ذهن باید وارد درمان شود،به عنوان مثال تمرینات مدیتیشن گزینه خوبی‌ست،تمرکز روی شمارش معکوس اعداد بسیار موثر است و در تکنیک حباب نامعلوم روی یک صندلی بنشینید چشم‌ها را ببندید و یک حباب نامعلوم را از بینی به نای و سپس به شش‌ها هدایت کنید و به دفعات ۵ دقیقه تکنیک را انجام دهید.

گام چهارم: استفاده از وسیله‌ای برای تحریک

به طور مثال یک کش به دور مچ خود بیندازید و در مواقع عصبانیت مدام کش را بکشید،می‌توانید از آبنبات‌های تند زنجبیلی هم استفاده کنید.

گام پنجم: تعهد نامه منفعل

هنگام خشم سیستم سمپاتیک فعال می‌شود که به CNS یا همان سیستم عصبی مرکزی مربوط نمی‌باشد،پیام به هیپوکامپوس داده می‌شود و اصلا کورتکس داده نمی‌شود،به همین منظور یک تعهدنامه کتبی مبنی بر اینکه «قرار نیست عصبانی شوم…» و یا « قول داده‌ام و تعهد می‌کنم…» را جلوی چشمانتان نصب کنید این دستور از بینایی به کورتکس وارد می‌شود و پیام ارادی می‌شود.

گام ششم: به جای سکوت گفتگو کنید

در مورد موضوعی که شما را عصبانی کرده با فردی صحبت کنید و از ته دل در مورد خشم خود گفتگو کنید.

فراموش نکنید این راهکارها در کوتاه مدت موثرند اما به طور کامل خشم شما را از بین نمی‌برد،با تمرین آن‌ها می‌توانید از واکنش سریع خود جلوگیری کنید اما اگر میزان خشمتان بالا و آزار دهنده است پیشنهاد می‌کنیم از یک مشاور راهنمایی بگیرید.

نویسنده: سیما سهیل الوندی

https://goo.gl/ZmcbfJ

چگونه همسر خود را ببخشید؟

بخشیدن و گذشت کردن کار آسانی نیست . اما اگر انگیزه ی قوی برای حفظ زندگی مشترک وجود داشته باشد فرد می تواند از خطاها و اشتباهات همسر خود چشم پوشی کرده و او را ببخشد.

در زیر کارهایی را که می توانند به شما در بخشیدن همسرتان به خاطر رفتارها و کردارهای آزاردهنده اش کمک کنند آورده شده اند:

– ذهن خود را آزاد کنید.

– تصمیم بگیرید که همسرتان را ببخشید.

– وقتی رفتارهای آزار دهنده ی همسرتان را به خاطر می آورید سعی کنید توجه خود را به موضوعی دیگرمعطوف کنید و یا خود را به کاری مشغول کنید.

-اشتباه همسرتان را به رخ او نکشید و سعی نکنید دائما” اشتباهات و خطاهای گذشته او را هر زمانی که با هم اختلاف نظر پیدا می کنید به او یادآوری کنید .

با هم قرار بگذارید که اختلاف نظرهایتان را به موضوع فعلی محدود کنید و از مطرح کردن مسائلی که در گذشته داشته اید اجتناب کنید بعضی زوج ها عادت کرده اند که هر مشکلی پیش می آید کل خاطرات منفی زندگی مشترکشان را دوباره مرور کنند.مثلا اگر روزی به علت خستگی و یا هر علت دیگر همسرشان از حاضر نبودن غذا شاکی شود.

به جای اینکه در مورد علت این موضوع صحبت کنید به گذشته های دور برمی گردند که مثلا زمان نامزدی همسرشان قرار بود کاری را برای ایشان انجام بدهد و به موقع انجام نداد یا زمان دیگری که باهم خانه ی پدر همسرشان رفته بودند شام به موقع حاضر نبود. همسرهم سعی می کند با بازگویی رفتارهایی که به نظر ایشان نشان دهنده ی بی توجهی خانم به زندگی مشترک بوده است از خود دفاع کند یا رفتار خود را توجیه کند و یا آن را کم اهمیت جلوه دهد.

به این ترتیب موضوعی که مربوط به زمان حال است و با یک توضیح و یا در نهایت یک عذرخواهی حل و فصل می شود به یک جنگ تمام عیار تبدیل می شود که منجر به قهر و قطع ارتباط عاطفی می شود. این زخم های کوچک بر پیکر رابطه ی عاطفی در طی زمان منجر به زخم های عمیق و گاهی همراه با عفونت می شود که می تواند به مرگ دردناک رابطه ی عاطفی منجر شود.

– سعی نکنید مقابله به مثل کنید و یا از همسرتان بخواهید که جبران کند. این فقط درد و رنج شما را بیشتر خواهد کرد.

– بپذیرید که ممکن است شما علت واقعی رفتار همسرتان را نفهمید.

– به خاطر داشته باشید که گذشت کردن و بخشیدن همسرتان به معنی تایید رفتار او نیست.

– صبور باشید. بخشیدن و گذشت کردن نیاز به زمان دارد و نمی توانید انتظار داشته باشید که این موضوع سریع اتفاق بیفتد.

– اگر احساس کردید که نمی توانید همسر خود را به خاطر رفتاری که با شما داشته ببخشید و در مورد آن مشغولیت ذهنی پیدا کرده اید با یک روان شناس یا مشاور خانواده مشورت کنید.

نویسنده: جواد صادق الحسینی

https://goo.gl/KXhbjt

لزوم مشاوره و راهنمایی و ضرورت آن در زندگی انسان

در دنیای پر ازدحام و پیچیده امروز که با تغییر و تحولات سریع باعث سرگیجه و اضطراب و آشفتگی می گردد و به موازات گسترش اجتماع و پیچیدگی نهادهای آن مشکلاتی بروز می کند، حضور متخصصین مشاوره و راهنمایی می تواند ضرورت یابد که قبلاً چندان نیازی بدان احساس نمی شده است. در جوامع امروز بشری، روابط اجتماعی روز به روز سست تر می شود و افراد همبستگی عاطفی خود را، که گاهی اوقات می تواند مشکل گشای ناراحتی های روحی باشد، از دست می دهند؛ به طوری که خانواده های زیادی بدون آن که همدیگر را بشناسند و خود را در غم و شادی یکدیگر شریک بدانند، ناآشنا، غریبه و بی خبر از یکدیگر و با فاصله های روحی زیاد در کنار هم زندگی می کنند. خانواده به علت افزایش سطح گرفتاری های شغلی پدر و مادر و مسئولیت هر یک از افراد خانواده در امور مربوط به خود، کارکرد طبیعی خود را از دست می دهد و والدین کمتر فرصت می کنند به درد دل فرزندان خود گوش دهند. در نتیجه، انتظار والدین از متخصصین روانشناس و مشاورینی که بتوانند به صحبت ها و درد دل های فرزندان آنها گوش دهند و مشکلات آنها را حل کنند، بالا می رود و انتظار دارند روانشناسان، مشاوران و درمانگران با ارائه خدمات ویژه ای، این مسئولیت سنگین را به عهده بگیرند. در روابط زناشویی نیز وضع به همین منوال است، و زن و شوهرهای بسیاری خسته و دلزده از رابطه بدون کیفیت خود به مشاورین و روانشناسان و درمانگرها و متخصصین این رشته مراجعه می کنند تا شاید بتوانند روابط خود را از خطر سقوط و فروپاشی حفظ کنند، و باز مسئولیت سنگین حفظ و ارتقای کیفیت روابط خود را به روانشناسان و مشاورین می سپارند. نکته دیگری که با توجه به ضرورت های اجتماعی و تحولات صنعتی و اقتصادی وجود و حضور متخصصین روانشناس، مشاور و درمانگر را ضروری نشان می دهد، آن است که جامعه و روابط بین افراد بسیار پیچیده تر از قبل شده و این باز نیاز دارد به این که متخصصین روابط اجتماعی و روابط بین فردی به ما آموزش بدهند. همچنین در زمینه های شغلی و اقتصادی همه چیز پیچیده تر از قبل شده و تخصص از اهمیت ویژه ای برخوردار شده است. انسان ها در نظام های بی رحم و پیچیده اقتصادی به شکل پیچ و مهره های ماشین در می آیند و ابعاد انسانی آنها مورد تهدید قرار می گیرد و به جای تأکید بر عزت، شرافت و حرمت انسان، بر تولید بیشتر، سود بیشتر و کارایی هر چه بیشتر و بالاتر انسان تأیید می شود، و خلاصه این که در نظام های پیچیده اقتصادی مسئله توجه به حرمت انسان و خصوصیات انسانی او به دست فراموشی سپرده می شود، و این نظام ها شخصیت او را مسخ می کنند و از او یک ماشین سرد و بی روح می سازند. بنابراین، در داخل نظام های پیچیده اقتصادی لازم است متخصصین روانشناس، مشاور و درمانگرانی حضور داشته باشند تا هدایت انسان ها را بر عهده بگیرند تا لا به لای چرخ دنده های عظیم و سنگین ماشین آلات صنعتی و پیچ و خم سازمان های بزرگ متلاشی و نابود نشوند و بتوانند در جامعه مادی پر از پیچ و خم و عاری از عواطف، مسیر زندگی عاطفی و انسانی خود را دنبال کنند و سرانجام جای درست خود را در جامعه بیابند. دلیل دیگری که ضرورت حضور مشاورین، روانشناسان و درمانگران را در زندگی خصوصی افراد نشان می دهد، تحول جوامع از حالت سنتی و دیکتاتوری به حالت دموکراسی و آزادی است. در نظام های سنتی، و به خصوص در نظام های مبتنی بر حکومت زر و زور، ضوابط و معیارها با آنچه که در یک جامعه آزاد و مبتنی بر اصول دموکراسی وجود دارد کاملاً متفاوت است. در یک جامعه آزاد و مبتنی بر دموکراسی افراد دیگر حق تحمیل عقاید خود را بر دیگران ندارند و به انسان آزادی انتخاب و تصمیم گیری داده می شود و فرد اجازه دارد خودش راهگشای مشکلات خویش و تعیین کننده جهت زندگی خود باشد و اختیار زندگی خصوصی و حتی اجتماعی خویش را خود به دست گیرد. در جوامع آزاد و دموکرات(که جامعه خود ما ایران نیز در حال گذر و رسیدن به چنین شرایطی است)، استعدادها را در بند نمی کنند بلکه فرصت بروز و تجلی به آن می دهند و برای تکامل آنها امکانات مناسبی فراهم می کنند. بدیهی است وقتی به فرد آزادی بدهند و هنگامی که او را تعیین کننده سرنوشت خویش بدانند و مسئله تصمیم گیری را به خودش محول کنند، باید به او این کمک را هم بکنند تا بهترین راه استفاده از آزادی و تعیین خط مشی زندگی خود را به روشنی بشناسد، تصمیمات آگاهانه و معقولی بگیرد و آگاهانه در روند تکامل شخصی و اجتماعی خویش نقش فعالی ایفا کند. در همین جا است که ضرورت حضور مشاورین، روانشناسان و درمانگران احساس می شود که با مشاوره و راهنمایی مفید و کاربردی خود به افراد کمک کنند بهترین تصمیمات را بگیرند و مسیر زندگی خود را هموار سازند. توسعه علوم نیز زمینه ای برای ضرورت مشاورین و روانشناسان و متخصصین این رشته فراهم کرده است و به نحوی خاص ضرورت آن را محسوس کرده است. توسعه علوم موجب پیدایش رشته های علمی بسیار متنوعی شده است و در نتیجه، بر مسئله تصمیم گیری و انتخاب صحیح رشته تحصیلی دانش آموزان و دانشجویان به شدت تأثیر گذاشته است. بسیاری از دانش آموزان و دانشجویان نمی دانند که ماهیت این رشته های علمی چیست و آیا برای آن ساخته شده اند یا نه. این که آیا خصوصیات شخصی آنان نظیر علایق، استعدادها، هوش و به طور کلی شخصیت آناه جوابگوی کدامیک از این رشته های علمی است، برایشان مسئله ای است بسیار بغرنج و نامعلوم که نیاز به مشاوره و راهنمایی یک روانشناس متخصص و دلسوز را محسوس می کند. اما، علاوه بر مطالب فوق، اگر در مسئله مشاوره و راهنمایی و اصول حرفه ای متخصصین این رشته قدری دقیق تر شویم، می بینیم که سابقه تاریخی مشاوره و راهنمایی و ضرورت وجود آن در زندگی انسان ها به یکی دو قرن اخیر و از زمان شکل گیری شاخه روانشناسی محدود نمی شود، و سرآغاز آن بسی دورتر از آن است. اصولاً وقتی که ما تاریخ و فلسفه ادیان را مطالعه می کنیم، می بینیم که مشاوره و راهنمایی و بهبود وضع روحی انسان ها برای رسیدن به رشد و تکامل با خلقت و مسأله آفرینش انسان در آمیخته بوده است و همراه با آفرینش انسان، ضرورت مشاوره و راهنمایی او هم مطرح شده است. روی این اصل خداوند متعال به دنبال آفرینش انسان، در هر زمان به اقتضای ویژگی های آن عصر، پیغمبری را که از هر نظر بر دیگران ارجح و مورد اعتماد بوده مبعوث کرده است تا به مسئله خطیر مشاوره و راهنمایی و هدایت بشر، به منظور نیل به سعادت و خوشبختی آنها بپردازد. پس می توان گفت که مفهوم مشاوره و راهنمایی برای اولین بار در مذهب و بعدها در فلسفه مطرح شده است و پیشوایان دینی و فلسفی اولین راهنمایان و مشاورین تاریخ بشری بوده اند. اعزام پیامبران یکی پس از دیگری، و نیز واگذاری نقش پیغمبران به امامان و جانشینان آنان، مبین آن است که مشاوره و راهنمایی همواره در زندگی انسان ها امری لازم و ضروری بوده است و باید به طور مستمر ادامه داشته باشد و فرد متخصص، آگاه و دلسوزی نیز عامل اجرای آن باشد. از این رو، حضور متخصصین مشاور، روانشناس، درمانگر و روانکاو در دنیای پر التهاب امروزی که منجر به گم کردن مسیر اصلی زندگی شده  و سرگیجه و آشفتگی سرسام آوری برای انسان امروزی ایجاد کرده، ضروری به نظر می رسد. از نظر روانشناسی رشد و تکامل، مشاوره و راهنمایی یک ضرورت حیاتی است. این مسئله را می توان از مقایسه نوزاد انسان با نوزاد حیوانات دیگر دریافت. معمولاً نوزاد اغلب حیوانات بر اساس غریزه عمل می کند و رشد جسمانی اش هم بسیار سریع تر از نوزاد انسان است؛ در حالی که رشد جسمانی انسان بسیار آهسته و تدریجی است و اعمال و رفتارش بر اثر یادگیری های محیطی و عوامل عاطفی شکل می گیرد. در نتیجه، نوزاد حیوانات خیلی سریع تر خود را با محیط تطبیق می دهد و زندگی ساده و غریزی و یکنواخت خود را دنبال می کند و عوامل عاطفی و اجتماعی نیز نقش خاصی در شکل گیری موجودیت و هویت او ندارد. اما نوزاد انسان برای سازش با محیط اول باید به حد مشخصی از رشد برسد، و دوم برای هر جزء از رفتارش نیازمند یادگیری، مشاوره، راهنمایی و هدایت است. تا اینجا درباره ضرورت مشاوره و راهنمایی و حضور متخصصین روانشناس، درمانگر و روانکاو مطالبی مطرح شد. حال باید دید که مفهوم راهنمایی و مشاوره چیست؟ راهنمایی و مشاوره، یک هدف کلی دارد و آن کمک به فرد است برای پیدا کردن میسر اصلی زندگی خود و رسیدن به درجات بالاتری از کمال و معرفت و آگاهی، و فراتر رفتن از خور و خواب و خشم و شهوت، که غرایز صرفاً حیوانی هستند. در چارچوب اصول روانشناسی حرفه ای، راهنمایی و مشاوره به معنای مطالعه همه جانبه فرد است، بررسی نظریات و امکانات مختلف برای گسترش بینش و آگاهی فرد و کمک به انتخاب های معقول و سازنده او و در نتیجه درمان مشکلات فرد در یک رابطه عاطفی امن و کنترل شده بین درمانگر و بیمار. گاه همین رابطه عاطفی و امن و کنترل شده بین درمانگر و بیمار است که بیمار را شفا می بخشد و زخم های او را التیام می دهد. در پناه یک رابطه عاطفی امن و کنترل شده که بین بیمار و درمانگر شکل می گیرد، بیمار می تواند کاملا ًآزادانه تمام احساسات و عواطف خود را بازگو کرده تا درمانگر آنها را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و راهکارهای درمانی آن را در اختیار فرد قرار دهد. با گفتگوهای گرم و صمیمی و تجزیه و تحلیل ها و طراحی رفتارهای معقول و واقع بینانه در جلسات درمان فرد می تواند به کمک درمانگر به مسیر اصلی زندگی اش بازگردد؛ هر چند خسته و زخمی، اما باز می گردد.

نویسنده: زینب سعید نیا

https://goo.gl/43a47Y